Melekler, Allah tarafından yaratılmış, akıllı ve şuurlu varlıklar olup, bu özellikleriyle Allah’a ibadet etmekte, O’nu yüceltmekte, anmakta (zikir), Hz. Peygamber’e salât ve selâmda bulunmakta, müminlere dua etmektedir. Öte yandan melekler mâsum oldukları için iradelerini kötülük yapmak için kullanamamaktadır.
Bütün meleklerin ortak özelliği Allah’a kulluk etmek ve O’nun tarafından verilecek görevleri yapmaktır. Allah Teâlâ bir kısım melekleri insanlarla ilgili bazı konularda da görevlendirmiştir. Söz gelimi yazıcı melekler insanların amellerini kaydetmekte, koruyucu melekler yine insanlara destek olmakta ve yardımda bulunmaktadır. Bu çerçevede şeytanın telkin ve vesveselerine karşı kişiyi uyarmaktadır. Böylece insan, kendini kötülüklere çağıran şeytan ile iyiliğe davet eden melek arasında bulmakta, iradesini kullanmakta, en üst dereceye (ahsen-i takvîm) çıkma veya aşağıların aşağısına (esfel-i sâfilîn) inme ile karşı karşıya gelmektedir.