Bağımlılık hareketi 1970’li yılarda ortaya çıkmıştır. Temel olarak, uluslararası bağımlılık modelleri, gelişmekte olan ülkeleri hem yerel hem de uluslararası, kurumsal, politik ve ekonomik katılıklar tarafından kuşatılmış olarak görmekte ve zengin ülkelerle bir bağımlılık ve baskınlık ilişkisine yakalanmıştır. Neo-sömürge bağımlılık modeli, yanlış paradigma modeli ve ikili kalkınma tezi bu genel yaklaşım içinde yer alan üç ana … Devamını oku
Yapısal değişimin en iyi bilinen modeli, büyük ölçüde, savaş sonrası dönemde birçok gelişmekte olan ülke için gelişme kalıplarını inceleyen geç ekonomist Hollis B. Chenery ve meslektaşlarının ampirik çalışmalarına dayanan modeldir. Hem kesitli hem de zaman serisi olarak kişi başına düşen gelir düzeyindeki farklı düzeylerdeki ülkelerin ampirik çalışmaları, kalkınma sürecinin çeşitli karakteristik özelliklerinin tanımlanmasına yol açmıştır. … Devamını oku
Nobel ödüllü iktisatçı Lewis’in iki sektörlü modeli: aşırı nüfuslu kırsal kesim ve yüksek verimli, modern, kentsel sanayi sektöründen oluşmaktadır. Kırsal kesimde sınırsız emek arzı olduğu varsayılmaktadır. Bu sınırsız emek arzı, marjinal verimliliği sıfır veya negatif olan kırsal işgücünün bir kısmını ifade etmektedir. Lewis’in yaklaşımına göre aşırı nüfuslu kesimde işgücü fazlası nedeniyle gizli işsizlik vardır ve … Devamını oku
Yapısal değişim teorisi, azgelişmiş ekonomilerin iç ekonomik yapılarını geleneksel geçimlik tarıma olan yoğun bir vurgudan daha modern, daha kentli ve daha endüstriyel olarak çeşitli imalat ve hizmet ekonomisine dönüştürme mekanizmasına odaklanmaktadır. Yapısal değişim yaklaşımının iyi bilinen iki temsili örneği W. Arthur Lewis’in “iki sektörlü sınırsız emek” teorik modeli ve Hollis B. Chenery ve ortak yazarlarının … Devamını oku
Herhangi bir gelişme için gerekli olan temel kalkınma stratejilerinden biri, ekonomik büyümeyi hızlandıracak yeterli yatırımın yaratılması için yerli ve yabancı tasarrufların seferberliğiydi. Daha fazla yatırımın daha fazla büyümeye yol açtığı ekonomik mekanizma Harrod-Domar büyüme modeli olarak tanımlanmaktadır ve bugün AK modeli olarak adlandırılır, çünkü sermaye stoku K’nın sabit bir terim olan A ile çarpımı tarafından … Devamını oku
Kalkınmanın aşamalı büyüme modeli, bir ülkenin kalkınmayı başarmada sıralı aşamalardan geçtiği, Amerikan iktisat tarihçisi Walt W. Rostow tarafından savunulan bir ekonomik kalkınma teorisidir. Rostow’un teorisine göre bir ülke kalkınma aşamasında birçok doğrusal aşamadan geçmektedir. Bu aşamalar şu şekildedir: Geleneksel Toplum Aşaması: Ekonomik sistem durağandır ve geleneksel ekili biçimlerde tarıma hakimdir. Bir saatlik çalışma ile verimlilik, … Devamını oku
Büyüme modelinin doğrusal aşamaları, II. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’nın ekonomisini canlandırmak için kullanılan Marshall Planı’ndan ağır bir şekilde ilham alan ekonomik bir modeldir. Ekonomik büyümenin ancak sanayileşme ile sağlanabileceğini varsayar. Büyüme, yerel kurumlar ve sosyal tutumlarla, özellikle de bu unsurlar tasarruf oranını ve yatırımları etkiliyorsa sınırlandırılabilir. Dolayısıyla ekonomik büyümeyi engelleyen kısıtlamalar, bu model tarafından topluma … Devamını oku
Ekonomik kalkınma, ekonomik büyümeyi sağlayan ve yaşam kalitesini iyileştiren önemli bir bileşendir. Kalkınma kavramı sadece ekonominin büyümesi, gelirdeki artış ile özdeşleştirmek doğru bir yaklaşım değildir. Büyüme ve gelirin artması, Amartya Sen’in yaklaşımında ifade ettiği gibi özgürlükleri geliştirme aracı olarak önem taşımaktadır. Bu bölümde, kalkınmanın gelişimi ile ilgili tarihsel süreçlerin anlaşılması için kalkınma modelleri ve ortaya … Devamını oku
İnsani Gelişme Endeksi (HDI) Eğitim, sağlık ve kişi başına ayarlanmış reel gelir ölçütlerini birleştirmeye dayanan ulusal sosyoekonomik gelişimi ölçen bir endekstir. İnsani Gelişme Endeksi (HDI), insan seçimlerinin genişletilmesinin, gelişim sonuçlarını değerlendirmek için nihai kriter olması gerektiğini vurgulamak için oluşturulmuştur. Ekonomik büyüme bu sürecin bir aracıdır, ancak kendi içinde bir son değildir. HDI, ulusal politika tercihlerini … Devamını oku
1960’larda Uluslararası Çalışma Örgütü’nden, Dünya Bankası’ndan ve bağımsız araştırmacılardan, kişi başına gelir kullanımına ve ekonomik büyüme kriterinin kalkınmanın ölçütleri olarak kullanılmasına karşı artan tepkiler ortaya çıkmıştır. Çünkü ekonomik büyüme ve gelir göstergeleri, çok karmaşık ve dünyanın birçok yoksul ekonomisinde oldukça yaygın olan kaynak dağılımı ile ilgili eşitsizlikleri tam anlamıyla açıklayamamaktadır. Tüm Kişi başına düşen ölçütlere … Devamını oku