Tasavvuf Terimleri
Arapça, dönme, pişmanlık anlamlarını ifade eden bir kelime. Günahtan pişmanlık duyarak vazgeçmek. Nasuh tevbesi, halis tevbeye, gedik bırakmayacak tarzda, eskiyen yerlerin onarılmasına benzer şekilde tevbe etmeye, denir. Sütün çıktığı memeye dönmesinin mümkün olmadığı gibi, tevbe edilen günaha, bir daha dönmemeye de, nasuh tevbesi denmiştir. Tasavvufî olgunluk yolunda, yetmiş makamdan bahsedilir. İlki tevbe, sonuncusu kulluk (abd) … Devamını oku
Arapça, yönelmek demektir. Şeyhin, bütün manevî gücünü müridin kalbi üzerine yöneltmesi ve bu suretle ona aktarması. Bu, müridin ruhunda filizlenmelere sebep olacak bir manevî aşılama olayıdır. Yani müridin ruhî kabiliyet kapasitesinin artırılmasıdır. Mürid bu şekilde mürşidinin manevî özelliklerini yüklenmiş olur. Bu uygulamaya, teveccüh-i kalbî denir.
Arapça, vekil edinme, güvenme anlamında bir kelime. Gerekli tüm çabayı sarfederek, her türlü, tedbiri aldıktan sonra, işi tam bir inançla Allah’a havale etme, yani, deveyi bağladıktan sonra Allah’a emanet etmeye, tevekkül denir. Tevekkül bir kalp amelidir. Seri es-Sakatî tevekkülü “güç ve kuvvetten sıyrılmak”, İbn Mesrûk “hükümlerdeki kaza cereyanına tam anlamıyla teslim olmak” diye tarif ederken, … Devamını oku
Arapça, dost edinme, beri olma anlamlarını içeren iki kelime. Âl-i Abâ’ya sevgi duymaya te-vellâ, onlara karşı çıkanları sevmemeye de, teberrâ denir. Tevellâ ve Teberrâ İmamiye’de, Furû-i Din’den sayılır.
Arapça, başarıya erdirmeyi ifade eden bir kelime. Her hangi bir iş vuku bulmadan önce, Allah’ın kuluna yaptığı yardım (inayet) a, tevfîk denir. Allah’ın, kulunun yaptığı işi, rıza ve sevgisine uygun hale getirmesi yani kuluna, irade ve rızasına uygun işler yapmaya muvaffak kılması ki, buna inayet de denmiştir.
Arapça, birleşmek demektir. Cürcanî, Allah’ın zâtını, akılla tasavvur olunan, zihni olarak hayal edilebilen herşeyden uzak tutmak, diye tarif eder. Yine ona göre, tevhîd üç şeyde olur: 1. Allah’ı rubûbiyetle tanımak, 2. Vahdaniyetle ikrar etmek, 3. Eş ve benzer olanları O’ndan nefyetmek iki çeşit tevhid vardır: 1. Kusûdî tevhîd : Sadece Allah’ı kastetmek, istemek veya Allah’ın … Devamını oku
Arapça-Farsça, tevhîd evi demektir. Mevlevî tâbiridir. Bazı tekkelerde, sema âyininin yapıldığı yere, semahanelere, “Tevhid-hâne” denir.
Döndürmek, çevirmek anlamında Arapça bir kelime. Sûfî, kalbinin safa durumuna göre, Kur’an’ı Kerim’i her okuyuşta, farklı farklı mana doğuşlarıyla karşılaşır, ki buna, tasav-vufî planda te’vîl denir.
Hz. Musa’ya indirilen kutsal kitap. Sıfat isimlerinin tecellileri. Bu da, Hakk’ın yaratılmışların zuhur yerlerinde ortaya çıkışıyla olur. Zira Hak Teala, isimlerini sıfatlarına delil olarak nasbetmiş, sıfatları da zatının delilleri kılmıştır. Sıfatlar zatın ortaya çıkış yerleridir. Zatın ortaya çıkışı, sadece sıfatlar ve isimler vasıtasıyla olur. Mahlukat basit olarak yaratılmışlardır. O bütün İlâhî manaların sahibidir.
Arapça, tevbe edenler demektir. Ker-bela olaylarında, söz verdikleri halde, Hz. Hüseyin’e yardım etmeyen, faciadan sonra da bu duruma pişmanlık duyup, Şam’daki Emevî yönetimine ayaklanan siyasî bir akım. Allah’a tevbe etmek, tasavvufta ilk makamdır.