Tasavvuf Terimleri

Allah’a nisbet edilen hayat, ilim, semi, basar, irâde, kudret, kelam, tekvin, gibi sıfatlar.

Arapça, zatî sıfatlar demektir. Kudret, azamet, izzet gibi Hak Ta’alâ’ya izafe edilen ve zıddı caiz olmayan nitelikler.

Çoğulu esrar ve sirar olup, Arapça sır, gizli şey, kök, kıymetli, vadinin orta yeri, asıl, nikâh, birşeyin halisi, efdali, gibi anlamlan ihtiva eden bir kelime. Sır, kalpte bulunan Rabbânî bir latifedir. Ruh sevginin, kalp marifetin, sır da müşahedenin mahallidir. Ruhanî bir nur olup, nefs’in haletidir.Sır olmaksızın nefs, iş yapmaktan aciz kalır. Nefs’in beraberinde, sırrın himmeti … Devamını oku

Arapça, yol, demektir.Hakk tecellilerinin çeşitlenmesinden keşfe açılan yol, nefsiyle, yine kendi nefsi içindir. Fusus’da “hiçbir kımıldayan canlı yoktur ki Allah onun alnından yakalamış olmasın. Rabbim, doğru yol üzerindedir” (Hûd/56) âyeti şöyle yorumlanmıştır: Yürüyen herşey, Rabbin doğru yolu üzerindedir. Bu bakımdan, Allah onlara gazaplanmaz, sapıtmazlar, sapıtmak da nereden arız olsun ki, Hakk’ın gazabı ortaya çıksın.

Arapça, hâlin sırrı demektir, içinde, Hakk’ın muradının bilindiği durum.

Arapça, ilmin sırrı demektir. Bu, ilmin hakikatidir. Zira ilim, hakikatte Hakk’ın ayn’ıdır.

Arapça, istivâ’nın sırrı demektir. Mevlevî tâbiridir. Siyah bir şerit adıdır. Yüksek bir alâmet sayılır. Mevlana Celaleddin Rûmî’den kalmış olup, iki yollu olan külâh-ı seyfî, veya kılıcî taç yollarına takılan şeride, sırrı-ı istiva denir. Bu tacı, ancak cezbe-i Rahman ile istivâ’nın sırrına vâkıf olan yüksek mâneviyatlı zatlar giyebilir.

Arapça, kader sırrı demektir. Allah’ın ezeldeki aynlar, ve bu aynların dış âlemde gerçekleşmeleri durumunda sahip olacakları haller hakkındaki ilmi. Bir şey hakkında, ancak Allah’ın, o şeyin, sübût durumundaki bilgisiyle hükmolunur.

Arapça, Rab’lık sırrı demektir. Bu, merbûb’a bağlıdır. Zira onda, müntesiblerde olması gereken bir nisbet vardır. Müntesiblerden biri merbub olup, ademdeki sabit aynlardan başkasında değildir. Ma’dûm (yok)’a bağlanan da yoktur (yani ma’dûm’dur). Bu yüzden Sehl b. Tüsterî, rubûbiyyet’de öyle bir sır vardır ki, ortaya çıkmış olsaydı, rubûbiyyet bâtıl olurdu. Onun yok oluşu, (butlan) üzerine bağlandığı şeydendir, … Devamını oku

Arapça, rubûbiyyet sırrının sırrı, demektir. Rubûbiyyet sırrı, Rabb’ın, aynların suretlerinde ortaya çıkmasıdır. Aynların suretleri, zâtıyla kâim, ta’ayyünleriyle zuhur eden Rabb için, zühul yeri olması bakımından, onunla kaim, onun vücudu ile mevcutturlar.