Kitap ehli ile ilişkiler nedir? Kuran’da ve İslam’da kitap ehli nedir?

Kur’ân ayetlerinde Ehli Kitap olarak ifadelendirilen Yahudi ve Hıristiyanlar ile Kur’ânî sınırlar çerçevesinde iyi ilişkiler kurmak ve mümkün olduğunca ortak noktalarda buluşmaya gayret göstermek gerekir. Ayetler: “De ki: Ey Kitap Ehli, bizimle sizin aranızda ortak (olan) bir kelimeye (tevhide) gelin. Allah’tan başkasına kulluk etmeyelim, O’na hiç bir şeyi ortak koşmayalım ve Allah’ı bırakıp bir kısmımız (diğer) bir kısmımızı Rabler edinmeyelim. Eğer yine yüz çevirirlerse, deyin ki: Şahit olun, biz gerçekten müslümanlarız.” (3/64) şeklinde buyurarak kitap ehlini tevhit dini üzerinde ve ortak noktalarda buluşmaya davet etmektedir. Ayetlerde Ehli Kitap içinden inkâra sapıp Allah’ın ayetlerini yalanlayanlar, Allah’ın haram etmediği şeyleri haramlaştıranlar ve dinlerinde aşırılık ve azgınlığa gidenler eleştirilip kınandığı gibi onların içinde Allah’ı çok anan ihlâs sahibi kulların olduğu da bildirilir: “Ehlikitap’tan öyleleri var ki, Allah’a, size indirilene ve kendilerine indirilene inanırlar. Allah karşısında ürperirler; Allah’ın ayetlerini basit bir ücret karşılığı satmazlar. İşte bunlar için Rableri katında kendilerine özgü ödüller vardır. Allah, hesabı çabucak görüverir.” (3/199). “Onların hepsi bir değildir. Kitap Ehli’nden bir topluluk vardır ki, gece vaktinde ayakta durup Allah’ın ayetlerini okuyarak secdeye kapanırlar.” (3/113). Yine kitap ehli içinde kendisinden emin olunan yani güven duyulan kişilerin de bulunduğu haber verilir: “Ehlikitap’tan öylesi vardır ki, ona yüklerle emanet teslim etsen onu sana iade eder.” (3/75). Bununla birlikte kitap ehli ile evlenilmesi de onların yemekleri de inananlara helal kılınmıştır: “Bugün size bütün temiz nimetler helal kılındı. Kendilerine kitap verilmiş olanların yemekleri size helaldir. Sizin yemekleriniz de onlara helaldir. Mümin kadınların iffetlileriyle, sizden önce kendilerine kitap verilmiş olanların iffetli hanımları da mehirlerini (evlenme bedellerini) verdiğiniz takdirde; iffetinizi korumanız, zinadan uzak kalmanız ve şunubunu dost tutmamanız şartıyla size helaldir.” (5/5). Görüldüğü gibi esasen kendilerine kitap verilmiş olan Yahudi ve Hıristiyanlar ile sandığımızdan çok daha yakın bir bağımız ve ortak bir mirasımız bulunmaktadır. Bu yüzden onlarla Kur’ânî ilkelerden ödün vermeden mümkün olduğunca iyi ilişkiler kurmak ve onları hak yolda buluşmaya davet etmek gerekir.

İçlerinde zulmedenleri hariç olmak üzere, Kitap Ehliyle en güzel olan bir tarzın dışında mücadele etmeyin. Ve deyin ki: ‘Bize ve size indirilene iman ettik; bizim ilahımız da, sizin ilahınız da birdir ve biz O’na teslim olmuşuz.’

Ankebut Suresi Ayet 46