İmam Ahmed, hacamat yaptırandan kan çıktığı zaman yapan da, yaptıran da oruçlu olduklarını bilerek ve hatırlayarak bunu yaptıkları zaman hacamat yaptıranın da, hacamatı yapanın da orucunun bozulacağı görüşündedir. Allah rahmet eylesin o, bu konuda bir grup sahabe topluluğundan merfu olarak gelen hadisleri delil olarak göstermiştir. Sözkonusu hadisin lafzı şöyledir: “Hacamat yapanın da, hacamat yaptıranın da orucu bozuldu.” Bazıları bu hadisin tevatür derecesine ulaştığını söylemişlerdir. Sahabilerden on altı tanesi bu hadisi rivayet etmişlerdir.
Bu görüşün savunucuları hacamat yapanın orucunun bozulmasının sebebi, hacamat yaptığı kişinin kanını emmesidir dediler.
Hacamat yaptıranın orucunun bozulmasının sebebine gelince ondan çok miktarda kan çıkmasıdır. Bu da (vücudunun zayıf ve bitkin düşmesine sebep olacağı için) orucu bozar. Nitekim hayızlı kadından kan çıkması orucunun bozulmasının sebebidir. Bazı kadınlarda hayızdan dolayı çıkan kanın miktarı hacamat yaptıran kişiden çıkan kanın miktarından daha az olabilir. Çünkü kanın çıkması vücudu zayıf ve bitkin düşürebilir. Kusmak gibi insanın içini boşaltabilir.
Bunlar uygun birer sebep olmasa bile bu hadis sahihtir. İçlerinde Sevban, Şeddad b. Evs ve Rafi b. Hadic’in de bulunduğu bir sahabe topluluğu tarafından rivayet edilmiştir.
Bu üç sahabinin naklettikleri bu hadisi İmam Ahmed Müsnedinde ve Sünen sahipleri Sünenlerinde rivayet etmişlerdir. Bu hadisi aynı şekilde Ma’kıl b. Yesar, Bilal b. Rabah, Aişe ve Ebu Hureyre de rivayet etmişlerdir. Hadiste geçen kıssanın sahibi de bu hadisi rivayet etmiştir. Allah hepsinden razı olsun.
Diğer üç mezhebin imamları bu konuda muhalefet etmişlerdir. Onlar İmam Ahmed’in istidlal ettiği hadislere cevap vermekte zorlanmışlardır. Bazıları: “Hacamat yapanın da, yaptıranın da orucu bozulur.” Çünkü onlar insanları gıybet ederlerdi diyerek buradaki hacamata gıybet anlamını vermişlerdir. Bu yorum İmam Ahmed’e nakledilince o şöyle demiştir: Şayet gıybet orucu bozmuş olsaydı içimizde orucu bozulmayan kimse kalmazdı.
Diğerleri İmam Ahmed’in istidlal ettiği hadise çeşitli cevaplar vermişlerdir. Bunlardan birisi de bu hadisin mensuh olduğu iddiasıdır. Onlar şöyle dediler: Peygamberin Sallallahu aleyhi vesellem oruçlu iken hacamata ruhsat veren sözleri, “Hacamat yaptıranın da, hacamat yapanın da orucu bozulur” hadisinin mensuh olduğuna delalet eder. Fakat oruçluya hacamat ruhsatını veren hadiste zayıflık vardır. Sahih olduğunun kabul edilmesi halinde ruhsatın yasaklamadan önce olması muhtemeldir. Ruhsatın bu hadisten sonra verildiğine dair elimizde hiçbir delil yoktur.
Bu görüşün sahiplerinin tutundukları en kuvvetli delil, Buhari’nin İbn Abbas’tan rivayet ettiği şu hadistir; İbnu Abbas sözkonusu hadiste şöyle dedi: “Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem oruçlu iken hacamat yaptırdı ve ihramlı iken hacamat yaptırdı.”
Fakat bütün raviler bu hadisin içinde “ihramlı iken hacamat yaptırdı” kısmını zikrettiler. Bu lafız sahihtir. İbn Abbas’ın öğrencilerinin çoğu “oruçlu iken hacamat yaptırdı” şeklinde rivayet ettiler. Hadis İmam Ahmed’e nakledilince şöyle dedi: Bu hadiste oruçlu iken kısmı yoktur. Bunu sadece filan ve filan rivayet ettiler…
İbn Abbas’ın, Said b. Cübeyr, İkrime, Katade ve Kureyb gibi öğrencilerine gelince bunlar “oruçlu iken” ifadesine rivayetlerinde yer vermediler, sadece “ihramlı iken hacamat yaptırdı” dediler. Bu, orucun bazı raviler tarafından eklendiğinin delilidir. Fakat güvenilir raviler tarafından yapıldığı müddetçe ilave makbuldür.
Bazı alimler bu ilaveye şöyle cevap verdiler: Peygamber vesellem ancak yolculukta ihramlı olur. Yolcunun da orucunu bozması mubahtır. Dolayısıyla o oruçsuz iken hacamat yaptırmıştır. İkinci görüşün sahipleri de şöyle dediler: “Oruçlu iken” sözü onun orucunun devam ettiğini gösterir. Şayet orucunu bozmuş olsaydı “oruçlu iken” denilmesi doğru olmazdı. Dolayısıyla bu onun oruçlu iken hacamat yaptırdığını ve orucunun bu hacamattan etkilenmediğini gösterir.
Sahih olan inşaallah İmam Ahmed’in görüşüdür ki o da hacamatı yaptıranın da, hacamatı yapanın da orucunun bozulduğudur, delili Peygamberi Sallallahu aleyhi vesellem: “Hacamat yaptıranın da, hacamat yapanın da orucu bozulur” sözüdür.
Allah en iyi bilendir.