Afrika halkının Mekkelilerin hilali görmesiyle oruca başlamaları mümkün müdür?

Suudi Arabistan Büyük Alimler Kurulundan bu konuyla ilgili bir karar çıkmış olup muhtevası şöyledir: 1 Hilallerin farklı yerlerde ve zamanlarda görülebileceği aklen ve hissen zorunlu olarak bilinen şeylerdendir. Alimlerden hiç birisi bu konuda ihtilaf etmemiştir. Müslüman alimler arasındaki ihtilaf sadece metaliin ihtilafına (hilalin farklı yerlerde ve zamanlarda görülmesine) itibar edilip edilmeyeceği konusunda vuku bulmuştur. 2 Metaliin ihtilafına itibar edip etmeme meselesi içtihada konu olan nazarî meselelerden birisidir. İlimden ve dinden nasibi olanlar arasında bu konuda ihtilaf vardır. Bu ihtilaf içtihadında isabet edenin iki sevap, hata edenin tek sevap aldığı bir ihtilaftır. İlim adamları bu meselede iki görüşe ayrılmışlardır: Onlardan bir kısmı metaliin ihtilafına itibar edileceği görüşündedir. Bir kısmı itibar edilmeyeceği görüşündedir. Her iki grup da Kitap ve Sünnet’ten deliller getirmişlerdir. Bazan her iki grup da kendi görüşlerini aynı ayetle ve hadisle delillendirmişlerdir. Söz konusu ayet şudur: “Sana hilal şeklinde yeni doğan ayları sorarlar: De ki: Onlar, insanlar ve özellikle hac için vakit ölçüleridir.” (Bakara, 189) Hadis de şudur: “Hilali gördüğünüz zaman oruç tutunuz, hilali gördüğünüz zaman orucu bırakınız.” Bunun sebebi nassı farklı şekilde anlamaları ve bunlardan herbirinin bu nasla delil getirmede farklı bir yol tutmalarıdır. Kurulun gördüğü itibar ve sahip olduğu güç sebebiyle ve bu meseledeki ihtilafın korkutucu sonuçlar doğuracak etkisinin olmamasını da göz önünde bulundurarak denilebilir ki, bu dinin ortaya çıkışının üzerinden ondört asır geçtiği halde İslam ümmetinin tek bir ru’yet üzerinde birleştiği bir dönemin olduğunu bilmiyoruz. Bu sebeple Büyük Alimler Kurulu üyeleri, uygulamanın olduğu gibi bırakılması, bu konunun irdelenmemesi ve her bir İslam devletinin bu meselede işaret edilen iki görüşten birini kendi alimleri vasıtasıyla tercih etme hakkına sahip olduğu, çünkü her iki görüşün de kendisine ait delilleri ve dayanağının olduğu görüşündedir. 3 Kurul meclisi, hilallerin hesapla tesbiti meselesini, Kitap ve Sünnette geçen bilgileri ve ilim adamlarının bu konudaki sözlerini inceledi ve şer’î meselelerde hilallerin tesbiti konusunda hesaba itibar edilmeyeceğini oy birliğiyle kararlaştırdı. Çünkü Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur: “Hilali gördüğünüz zaman oruç tutunuz, hilali gördüğünüz zaman bayram ediniz.” “Hilali görmedikçe oruç tutmayınız, hilali görmedikçe bayram yapmayınız.” Bu manada başka deliller de vardır. Başarı Allah’tandır. Allah’ın salât ve selamı Peygamberimiz Muhammed’e, ailesine ve arkadaşlarınadır.