İstiska, sözlükte “birisinden su istemek” anlamındadır. Terim olarak, Yağmur yağmaması sebebiyle meydana gelen kuraklık zamanında Allah’tan yağmur istemek demektir. Buna Türkçemizde yağmur duasına çıkmak denir.
İçecek ve kullanacak suyu olmayan, hayvanları, bahçe ve tarlaları sulayacak kuyu ve nehir suları bulunmayan veya suları ihtiyacı karşılamaya yeterli olmayan bir yerdeki halkın, yağmur vermesi için Allah’a yalvarması, dua etmesi caizdir. Yağmur duası Peygamber Efendimiz ve onun halifeleri tarafından da yapılmıştır.
Hz. Âişe’den (ra.) nakledilmiştir:
Bazı kişiler, yağmur yağmadığı için kuraklıktan sıkıntıya düştüklerini Peygamberimize söylemişler, bunun üzerine Peygamber Efendimiz;
—Yağmursuzluktan şikâyet ediyorsunuz. Hâlbuki Allah Teala, kendisine dua etmenizi emretmiş ve duanızı kabul edeceğini de bildirmiştir. dedikten sonra ellerini göğe doğru açarak dua etmiştir. Duadan sonra Allah’ın izni ile yağmur yağmıştır.
Üç gün peş peşe cemaatle birlikte köy veya kasaba dışına çıkıp yağmur duası yapmak müstehabdır. Duadan önce fakirlere sadaka vermek, herkesin günahlarından tevbe ve istiğfar etmesi, haksız yere alınan şeyler varsa sahiplerine verilerek helalleşilmesi gerekir. Yağmur duasına giderken mütevazı ve boynu bükük bir durumda olmak, ihtiyarları ve çocukları, yavrularıyla birlikte hayvanları da götürmek müstehabdır.
Yağmur duasında kıbleye dönülür, imam ayakta ellerini yukarıya kaldırarak dua eder, cemaat da oturduğu yerde “âmin” der.
Peygamberimizden nakledilen yağmur dualarından birisi şudur:
“Allâhümme’skınâ ğaysen, muğîsen, merîen, tabekan, merîan, ğa dekan, mücellilen, sahhan, âmmen, tabekan dâimâ.
Allâhümme’skıne’lğayse ve lâ tec’alnâ mine’lkanitîn.
Allâhümme! İnne bi’lbilâdi ve’libâdi ve’lhalkı mine’lle’vâi ve’d danki, mâ lâ neşkû illâ ileyk.
Allâhümme! Enbit lene’zzer’a ve edir lene’ddar’a ve eskınâ min berakâti’ssemâi. Ve enbit lenâ min berekâti’lardi.
Allâhümme! İnnâ nestağfirüke inneke künte ğaffâra, feersili’ssemâe aleynâ midrârâ.”
“Allahım! Bize bol, faydalı, her tarafa akıp giden, her tarafı sulayan, umumi bir yağmur ihsan et.
Allahım! Bize yağmur ver. Bizi ümitlerini kesenlerden eyleme.
Kullarda, beldelerde ve yaratılmış şeylerde öyle darlık vardır ki Senden başkasına arz edemeyiz.
Allahım! Bizim için ekinlerimiz yetişsin, sağmal hayvanlarımız süt versin, göğün bereketleri ve yeryüzünün bereketleri ile bizleri sevindir, nimetlendir.
Ey yüce Allahım! Biz Senden mağfiret, bağışlanma dileriz. Şüphesiz Sen çok mağfiret edensin. Bize semadan bol ve hayırlı yağmurlar indir.”
Yağmur yağınca,
“Allâhümme sayyiben nâfian” “Allahım! Bunu hakkımızda faydalı bir yağmur kıl!” denir.
Yağmur, lüzumundan fazla yağıp zarar vermesinden korkulduğu takdirde de, “Allâhümme havâleynâ ve lâ aleynâ = Ya Rabbi, bunu zarar vermeyecek yerlere yağdır, bizim üzerimize yağdırma!” diye dua edilir. İmam A’zam’a göre yağmur duasında kılınacak sünnet bir namaz yoktur. Ancak, cemaatin ayrı ayrı namaz kılması caizdir. Dua ederken elbiseyi ters çevirip giymek de gerekli değildir.