İsra, gece yürüyüşüne denir. Mirac da merdiven, asansör demektir. İsra ve Mirac’ın asıl manası, Peygamberimizin bir gece seyahati ve yüce makamlara yükselmesidir. Yüce yaratıcıya yakınlığın en üstün derecesi olan mirac, beşer anlayışı çizgisinin ötesinde bir olaydır. Bunu tabiat kanunlarıyla açıklamak mümkün değildir.
Bu olay, Peygamberimizin Medine’ye hicret etmesinden bir yıl önce Mekke’de meydana gelmiştir.
Özet olarak Mirac, şöyle cereyan etmiştir:
Peygamberimiz, Recep ayının 27’nci gecesinde Kâbe’de uyuduğu sırada, kendisine Cebrail (as.) adındaki melek gelmiş ve kendisinin Allah’ın yüce katına davet edildiğini bildirmişti. Bunun üzerine Peygamberimiz Cebrail’in (as.) rehberliğinde manevi bir binit olan Burak ile Mekke’deki Mescidi Haram’dan Kudüs’teki Mescidi Aksa’ya gelmiştir. Mirac’ın bu bölümü İsrâ suresinin ilk ayetinde şöyle ifade edilmektedir:
“Bir gece, kendisine ayetlerimizden bir kısmını gösterelim diye kulunu Mescidi Haram’dan, çevresini mübarek kıldığımız Mescidi Aksa’ya götüren Allah’ın şanı yücedir. O, gerçekten işitendir, görendir.”
Kudüs’te kısa bir süre kalmış, Mescidi Aksa’da iki rekât namaz kılmıştı. Bundan sonra başka bir binit ile mirac (manevi asansör) ile göklere çıkmıştır. Daha sonra da hiçbir insan ve hiçbir meleğin erişemeyeceği yüce makamlara yükselmiştir. Arada hiçbir aracı olmadan doğrudan doğruya Allah’tan vahiy almıştır.
Mirac’ın sırlar dolu bu bölümüne Necm suresinde işaret buyrulmuştur.
Allah Teala, bu büyük olaydan bahseden ve aynı adı taşıyan İsrâ suresinde, Peygamberine vahyettiği ahlak ve fazilet düsturlarını bildirmiştir ki özetle şunlardır:
- Allah’a ortak koşmayınız.
- Anne ve babanıza itaat ve hürmet ediniz.
- Hak sahiplerine haklarını veriniz.
- İsraf etmeyiniz.
- Aşırılıklardan sakınınız.
- Çocuklarınızı öldürmeyiniz.
- Zinaya yaklaşmayınız.
- Haksız olarak kimseyi öldürmeyiniz.
- Yetimlere iyi muamele ediniz.
- Ölçü ve tartıda doğruluktan sapmayınız.
- Bilmediğiniz bir şeyin ardına düşüp körü körüne takip etmeyiniz.
- Yeryüzünde kibir ve gurur taslayarak yürümeyiniz.
Sonra Peygamberimiz ayn gece geri dönmüş, beraberinde birtakm manevi hediyeler de getirmişti. Bunlar, günde beş vakit namaz, Allah’n, kendisine ortak koşma dşndaki günahlar dilediği kimselerden affedeceği ve Bakara suresinin sonundaki iki ayettir.
Peygamberimiz, sabah olunca olayı haber vermiş, Ashab kendisine inanmıştı. Çünkü hiçbir zaman kendisinden gerçek olmayan bir şey duymamışlardı. Onun doğruluğuna düşmanları bile inanmıştı.
Ancak, Mekke müşrikleri olayı duyar duymaz şaşırmışlar, “Bir gecede hiç bu kadar yerler gezilebilir mi?” demişlerdi. Onlar Mirac’daki üstün gerçekleri kavrayacak seviyede değillerdi. Allah’ın kudreti ile beşer gücünü birbirine karıştırıyorlar, her şeyi madde açısından ele alıyorlardı. Bunun içindir ki Allah’ın sonsuz kudretine inananlar, olay karşısında hiç tereddüt etmemiş, onu hemen tasdik etmişlerdi.
İşte Mirac gecesi böylesine kutlu bir gecedir.
Bu gecenin en önemli olayı hiç şüphe yok ki müminin miracı sayılan beş vakit namazın farz kılınmış olmasıdır.
Bu gecede yapılacak ibadetlerin başında namaz kılmak gelir. Namaz borcu olanlar kılabildikleri kadar kaza namazı kılmalıdır. Namaz borcu olmayanlar ise nafile namaz kılmalı, Kur’an okumalı, tevbe, istiğfar ve dua ile geceyi ihya etmelidirler. Bu gecede ayrıca yoksullara ve kimsesiz çocuklara da yardım ederek sevindirilmeli, duaları alınmalıdır.