Voleybol nedir? Voleybol tarihi nedir? Voleybol nasıl oynanır? Voleybol kuralları neler?

Alm. Volleyball (m), Fr. Voley, volleyball (m), İng. Volley-ball. Meşin bir topun iki direk arasına gerilmiş olan ağ üzerinden vurulup aşırılarak, karşılıklı oynanan bir takım oyunu. Voleybol ilk defâ 19. yüzyıl sonlarında Amerika’da oynanmıştır. Yurdumuzda ise 1919’da Amerikalılar tarafından gemi takımlarının aralarında yaptıkları maçlar vâsıtasıyla tanıtıldı. İlk defâ bir okul sporu olarak İstanbul okullarında oynanmaya başlandı. 1948 yılında ise Türkiye Birinciliği ile Türkiye çapında oynanan bir spor kolu hâline geldi.Voleybol sporu yurdumuzda Voleybol Federasyonu denetiminde faaliyetlerini sürdürmektedir.

Voleybol 1964’ten beri Olimpiyat spor oyunları içerisinde yer almaktadır. Milletlerarası Voleybol karşılaşmaları 1947’deParis’te kurulan Milletlerarası Voleybol Federasyonu (FIVB) tarafından yönetilmektedir. Bu federasyona üye olan ülke sayısı 145’tir. FIVB yönetim merkezi İsviçre’nin Lozan şehrindedir.

Voleybol takımı altı oyuncudan meydana gelir. Voleybol sahası 18 m uzunluğunda, 9 m genişliğindedir. Saha tam ortadan iki direk arasına gerilmiş bir ağ ile bölünmüştür. Erkekler için ağın yüksekliği 2,43 m, bayanlar için ise 2,24 metredir. Her iki yarı alanın sağ taraflarında 3 m genişliğinde bir servis atma koridoru bulunur. Deri kaplı olan voleybol topunun çapı 16.5 cm civârında, ağırlığı ise 196-280 gr arasındadır. Sahayı çevreleyen çizgiler 5 cm kalınlığındadır. Sahanın ortasında bulunan ağın alt kenarının yerden yüksekliği 1 m, genişliği 9,5 metredir. Ağ yan çizgilerden en az 50 cm dışta bulunan direklere bağlanır. Ağın oyun sahası dışındaki kısmına 1 metresi ağa bağlı, 80 cm’si ağın üstünde olmak üzere iki renkli bir anten bağlanır. Voleybol resmî müsâbakalarda sâdece zemini tahta veya sentetik bir maddeyle kaplı olan sahalarda oynanır.

Voleybolda sporcuların gâyesi, topu filenin üzerinden, kâidelere uygun olarak rakip alana göndermek ve orada yere değmesini sağlamaktır. Top servis bölgesinde bulunan sağ arka oyuncunun, servis atışı ile oyuna sokulur. Servis atışında, top tek elle vurulmalı ve filenin üzerinden ağa değdirmeden rakip alana gönderilmelidir. Modern voleybolda çok tutulan servis atışlarının birisi “Flooting” veya “Japon Servisi” olarak bilinen servistir. Çok sert olmayan bu servisler, havada yön değiştirmesi ve beklenmeden önce âni düşmesiyle, topu karşılayan takımın oyuncularını zor durumlara düşürmesidir. Topa takımda en fazla üç kere vurulabilir. Bir oyuncu topa iki kere arka arkaya vuramaz. Takım sahaya, sağ ileri, orta ileri, sol ileri, sağ geri, orta geri, sol geri olacak şekilde yayılır. Oyuncular hep servis değişiminde yerlerini değiştirerek saat dönüşü yaparlar. En az iki farkla 15 sayıya ulaşan takım o seti kazanır. 14-14, 15-15 gibi berâberliklerde 2 sayılık farkı elde eden takım tarafından alınır.

Günümüzde voleybol, futboldan sonra çoğunlukta amatör olarak yapılan en yaygın spor kolu hâline gelmiştir. İnsanların boş zamanlarında, paydos saatlerinde oynayacakları spor oyunları arasında voleybol (geniş bir yer kaplamayan sahasıyla) tercih edilen bir spor dalıdır. Ülkemize 1919 yılında giren Voleybol sporu 1936 yılına kadar amatör olarak yapıldı. 1936’da ilk Voleybol Federasyonu, Spor Oyunları Federasyonuna bağlı olarak kuruldu. 1958 yılında bağımsız Voleybol Federasyonu kuruldu. Bu târihlerden sonra millî voleybol takımı kuruldu. Millî voleybol takımımızın milletlerarası karşılaşmalarda aldığı en iyi dereceler, 1975 Akdeniz Oyunlarında ve 1984 Balkan Voleybol Şampiyonasında üçüncülük oldu.

Voleybol Dünya Şampiyonaları

Erkekler   Bayanlar  
1949 SSCB 1952 SSCB
1952 SSCB 1956 SSCB
1956 Çekoslovakya 1960 SSCB
1960 SSCB 1962 Japonya
1962 SSCB 1967 Japonya
1966 Çekoslovakya 1970 SSCB
1970 ADC 1974 Japonya
1974 Polonya 1978 Küba
1978 SSCB 1982 Çin
1982 SSCB 1986 Çin
1986 ABD 1990 SSCB
1990 İtalya 1990 SSCB
1992 Brezilya 1992 Küba

Voleybol Dünya Kupasını Kazananlar

Erkekler    Bayanlar  
1965 SSCB   1973 SSCB
1969 ADC   1977 Japonya
1977 SSCB   1981 Çin
1981 SSCB   1985 Çin
1985 ABD   1989 Küba
1989 Küba    

Voleybol Olimpiyat Oyunları Şampiyonları

Erkekler    Bayanlar  
1964 SSCB 1964 Japonya
1968 SSCB  1968 SSCB
1972 SSCB  1972 SSCB
1976 Polonya 1976 Japonya
1980 SSCB 1980 SSCB
1984 ABD 1984 Çin
1988 ABD 1988 SSCB
1992 Brezilya 1992 Küba

Deplasmanlı Türkiye Voleybol Ligi Şampiyonları

Erkekler

1971 (Kuruluş) Galatasaray
1972 Eczacıbaşı
1973 İETT
1974 İETT
1975 Muhafız Gücü
1976 Eczacıbaşı
1977 B. D. Boronkay
1978 Eczacıbaşı
1979 Eczacıbaşı
1980 Eczacıbaşı
1981 Eczacıbaşı
1982 Eczacıbaşı
1983 Eczacıbaşı
1984 Eczacıbaşı
1985 Eczacıbaşı
1986 Eczacıbaşı
1987 Galatasaray
1988 Galatasaray
1989 Galatasaray
1990 Eczacıbaşı
1991 Eczacıbaşı
1992 Eczacıbaşı
1993 Halk Bank

Bayanlar

1955  İÜSBK
1956  F. Bahçe
1957  F. Bahçe
1958  F. Bahçe
1959  F. Bahçe
1960  F. Bahçe
1961  Galatasaray
1962  Galatasaray
1963  Galatasaray
1964  Galatasaray
1965  Beşiktaş
1966  Galatasaray
1967  Rasim Paşa
1968  F. Bahçe
1969  F. Bahçe
1970  Kolej
1971  G. Birliği
1972  F. Bahçe
1973  Eczacıbaşı
1974  Eczacıbaşı
1975  Eczacıbaşı
1976  Eczacıbaşı
1977  Eczacıbaşı
1978  Eczacıbaşı
1979  Eczacıbaşı
1980  Eczacıbaşı
1981  Eczacıbaşı
1982  Eczacıbaşı
1983  Eczacıbaşı
1984  Eczacıbaşı
1985  Eczacıbaşı
1986  Eczacıbaşı
1987  Eczacıbaşı
1988  Emlak Bankası
1989  Emlak Bankası
1990  Emlak Bankası
1991  Emlak Bankası
1992  Vakıf Bank
1993  Güneş Sigorta